Rzymskokatolicka parafia pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny

we Wrocławiu - Ołtaszynie

ul. Pszczelarska 10  52-210 Wrocław
tel: +48 71 367 41 87 

e-mail: oltaszyn@archidiecezja.wroc.pl

• Historia kościoła parafialnego pod wezwaniem
• Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny
•  

Kościół pw. Wniebowzięcia NMP we Wrocławiu-Ołtaszynie znajduje się we Wrocławiu, w dzielnicy Krzyki, osiedle Ołtaszyn w archidiecezji wrocławskiej. Po raz pierwszy wzmiankowano kościół w 1254 roku. Według tradycji wcześniej istniała w tym miejscu drewniana świątynia zbudowana w 1248 roku. Jej fundatorką była św. Jadwiga. Kościół prawdopodobnie został spalony lub zniszczony podczas najazdu husytów w 1428 roku.
 
Historia kościoła
Nowy gotycki kościół został wzniesiony na początku XV wieku. Jego konsekracja miała miejsce 17 maja 1450 roku. Dokonał jej sufragan wrocławski Bernard. U schyłku XV wieku została dobudowana zakrystia i powstało północne wejście zwieńczone późnogotyckim "oślim grzbietem" (obecnie zamurowanym). Świątynia nosiła wówczas wezwanie: Wszechmocnego Boga, Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Tomasza z Canterbury. 
 
W 1572 roku, kiedy to probostwo w Ołtaszynie było w bardzo złym stanie, proboszczem parafii został Valenty Opyschesky. Pięć lat później odbudował on proboszczówkę, w 1579 roku wybudował nowe stajnie i obory dla owiec, a w 1585 piwnice i piekarnie. 
 
W 1632 roku, podczas trwania wojny trzydziestoletniej, kościół został opuszczony, a ówczesny proboszcz Mateusz Bleich schronił się we Wrocławiu zabierając ze sobą cenne wyposażenie świątyni m.in srebrny kielich mszalny z 1518 roku. 
 
Pod koniec XVII wieku rozpoczęły się prace budowlane przy kościele i w sąsiedztwie. W 1753 roku dokonano renowacji wieży kościelnej, a w okresie probostwa księdza Ernesta Hirschberga (1766-1785),wyremontowano budynek probostwa i naprawiono po wojnie trzydziestoletniej dachy stodoły i stajni.

W 1768 roku odbudowano górną części wieży kościelnej, w 1775 zniszczony mur wokół cmentarza kościelnego.
W 1855 roku w nocy z 11 na 12 lutego kościół został okradziony ze wszystkich cennych przedmiotów. 
W latach 1855-1856 kościół został częściowo odrestaurowany i przebudowany w stylu neogotyckim. Projektantem był G. Bergmann, a ówczesnym proboszczem ks. Augustyn Kintzel. Przebudowa dotyczyła wymiany spróchniałego stropu i budowy sklepienia krzyżowo-żebrowego oraz nowej konstrukcji dachu, który pokryto dachówką klasztorną. Wieża kościoła została podwyższona o trzy kondygnacje (z 70 do 160 stóp) i uwieńczona hełmem z czterema sterczynami. Wieże przyozdobiono kamiennymi filarami. 
 
W latach 1867-1871 wystrój kościoła został zmieniony z barokowego na neogotycki. 
W 1887 roku świątynię otynkowano. 
W latach 1865-1905 proboszczem parafii Ołtaszyn był historyk Kościoła ks. Johannes Soffner (1828-1905), który w 1875 r. opublikował jej historię Geschichte der katholischen Pfarrei Oltaschin nebst deren Adjuncta Bettlern.
 
W 1945 roku kościół stał się punktem oporu wycofującego się z Wrocławia wojska niemieckiego. Na wieży zostało umieszczone działo przeciwlotnicze i karabiny maszynowe. Stanowisko to było przez kilka dni ostrzeliwane przez wojska radzieckie, w wyniku czego kościół w 50% został zniszczony, a plebania całkowicie spalona. 
 
W 2002 roku, za sprawą proboszcza Ks. prał. Stanisława Dudka, na wieży kościelnej w miejsce starego zegara zainstalowano elektroniczny zegar z kurantami.

Architektura i zabytki
Kościół pw. Wniebowzięcia NMP we Wrocławiu to trójnawowa ceglana budowla halowa. Składa się z trójprzęsłowego, wielobocznie zamkniętego prezbiterium z dostawioną od północy zakrystią i trójprzęsłowego korpusu z wieżą od zachodu. Wnętrze jest przykryte sklepieniem krzyżowo-żebrowym. 
Rozbudowany program architektoniczny świątyni, nietypowy dla wiejskich kościołów, można wytłumaczyć przynależnością Ołtaszyna do wrocławskiej kapituły katedralnej. 
 
W świątyni znajduje się ołtarz główny i dwa boczne. W ołtarzu głównym znajdują się gotyckie figury Matki Bożej z Dzieciątkiem (w części środkowej), św. Barbary i św. Katarzyny po bokach. Umieszczone są tu także również figury sześciu apostołów, zdobiące niegdyś skrzydła gotyckiego ołtarza. 
W ołtarzu bocznym - północnym - umieszczono scenę Ukrzyżowania oraz figury świętych: Apolonii i Agnieszki. Poniżej znajduje się płaskorzeźba przedstawiająca Ostatnią Wieczerzę. 
W trzecim ołtarzu - południowym - umieszczono płaskorzeźbę Zaśnięcia NMP (część centralna), a poniżej znajduje się Piet?. Znajduje się tu również figurki św. Elżbiety, św. Jadwigi i dwóch z ośmiu zachowanych apostołów.W świątyni znajdują się również trzy obrazy: św. Jadwigi , Getsemani (Modlitwa w Ogrójcu) i św. Tomasza z Cantenbury. 
W północnej ścianie prezbiterium wmurowane jest sakramentarium z piaskowca przesłonięte ręcznie kutą kratą z XV wieku.

 
Przy kościele znajduje się cmentarz ogrodzony średniowiecznym murem.

Marcin Jachimiak